De wegwerpkoffiebeker in de ban. Wat nu?

Iedere dag gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -voedselverpakkingen weg. Blikjes en wegwerpbekers zijn zelfs het meest voorkomende zwerfafval in ons land. De SUP-regelgeving moet hier iets aan doen door bekers voor eenmalig gebruik in de ban te doen. Hierdoor moet je op zoek naar een duurzaam alternatief voor jouw bedrijf.

Welke optie het beste is, verschilt per organisatie. Kenmerken als het aantal medewerkers, interne logistiek en organisatiecultuur zijn allemaal bepalend bij het kiezen van een juiste oplossing. Daarom is de vraag welk alternatief het beste past niet zomaar te beantwoorden.

Volgens de SUP-wetgeving zouden alle plastic wegwerpbakjes en -bekers worden verboden. De kartonnen koffiebekers vallen onder deze wetgeving omdat ze een laagje plastic bevatten. Echter zijn deze bekers goed recyclebaar. Daarom werd er in 2023 gekeken naar voorwaarden om hem toch te kunnen blijven gebruiken. Dit is hoe dat verliep:

• Oktober 2023
  Er wordt een motie ingediend om wegwerpbekers en -bakjes nog wel te mogen gebruiken onder verschillende voorwaarden, bijvoorbeeld dat deze maximaal 5% plastic bevatten. Deze motie wordt aangenomen. Dat betekent dat het in de Tweede Kamer gewenst is om het verbod op wegwerpbekers te verruimen en deze onder voorwaarden nog wel te blijven gebruiken. Dit is nog geen definitieve wetswijziging.
• December 2023
  Omdat we midden in de formatie van een nieuw kabinet zitten, wordt het definitieve besluit uitgesteld en neergelegd bij het opvolgend Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Er is dus nog steeds geen harde wetswijziging.
• Januari 2024
  De wegwerpkoffiebeker wordt in principe verboden. Omdat er nog geen definitief besluit is, mag er onder de voorwaarden van de motie wel nog gebruik worden gemaakt van wegwerpkoffiebekers. Als een bedrijf aan deze voorwaarden voldoet, wordt er niet gehandhaafd op het verbod op wegwerpbekers.
• Oktober 2024
  De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is begonnen met controleren of kantoren geen wegwerp bekers meer gebruiken, meldt de NOS. Het is vanaf nu essentieel om wegwerp koffiebekers volgens de regels in te zamelen. 

• Het oorspronkelijke verbod op wegwerpbekers zal van kracht zijn. Dat betekent in principe dat wegwerpbekers niet meer zijn toegestaan.
• Er is een uitzondering: er zal niet worden gehandhaafd bij wegwerpbekers die aan de voorwaarden van de motie voldoen. Deze voorwaarden zijn:
  • De beker mag maximaal 5% kunststof bevatten;
  • Er kan worden aangetoond dat er wordt voldaan aan de inzamelpercentages die in de regeling worden gesteld. Dat betekent dat 90% van het gebruikte materiaal moet worden ingezameld;
  • Ingezamelde bekers kunnen voor 100% worden gerecycled.
  • Dit betekent dat de wegwerpbeker bij de bron gescheiden dient te worden.
• Vanaf nu wachten we af op het nieuwe kabinet, dat een definitief besluit zal nemen.

Gebruik jij de wegwerp koffiebeker nog op de werkvloer maar ben je niet zeker of je aan de voorwaarden voldoet voor de inzameling? Vraag dan vrijblijvend een adviesgesprek aan.

Om een beter beeld te krijgen bij welke oplossing het beste past, zal je moeten inzoomen op de volgende factoren:

• Aanwezige voorzieningen: het beschikbaar maken van herbruikbare alternatieven voor wegwerpbekers betekent dat je na moet denken over hoe je deze bekers schoon gaat houden. Afhankelijk van de omvang van je organisatie kan dit verschillen van het simpelweg beschikbaar maken van een vaatwasser waar medewerkers hun bekers in achter kunnen laten tot het inrichten van een proces waarmee grotere aantallen bekers op verschillende punten verstrekt en gereinigd worden.
  
  
• Interne logistiek: met name bij grotere organisaties is in de meeste gevallen al een logistiek systeem ingericht voor het verstrekken en verwerken van wegwerpbekers. Op dit systeem kun je weliswaar voortborduren maar vaak zijn wel aanpassingen nodig. Wil je bijvoorbeeld dezelfde uitgiftepunten aanhouden voor herbruikbare koffiebekers of gaat dit voor logistieke problemen zorgen?
  
  
• Aantallen medewerkers: het maakt een wezenlijk verschil of je een oplossing nodig hebt voor 15 of voor 150 medewerkers. Zo is het voor een kleinere MKB-organisatie relatief eenvoudig om iedere werknemer een herbruikbare beker te geven en deze zelf te reinigen dan bij een corporate organisatie met honderden collega’s. In het laatste geval zal je voor meer faciliteiten moeten zorgen en het reinigingsproces uit handen moeten nemen dan bij een kleinere organisatie waar je gemakkelijker een beroep kunt doen op de eigen verantwoordelijk van werknemers.
  
  
• Bedrijfscultuur: ook de bedrijfscultuur is van belang om mee te nemen bij het kiezen van een geschikte oplossing. Zijn jouw medewerkers zeer betrokken bij het bedrijf, dan zullen ze eerder geneigd zijn om hun koffiebekers trouw te hergebruiken en zonder ‘incentive’ bekers inleveren voor hergebruik. Is deze betrokkenheid er minder – bijvoorbeeld bij huurders die gebruik maken van gedeelde faciliteiten bij het huren van bedrijfsruimte – dan is er vaak een meer directieve aanpak nodig waarmee huurders gestimuleerd worden om bekers in te leveren voor reiniging.